کشفیات محققین اماراتی

محققین در امارات: اعتیاد دیجیتال در حال تخریب ذهن جوانان است

تحقیقات اخیر انجام‌شده توسط متخصصین روانشناسی و علوم اعصاب در امارات متحده عربی، هشدار جدی درباره پیامدهای منفی مصرف بی‌رویه محتوای دیجیتال و رسانه‌های اجتماعی می‌دهد. این مطالعات نشان می‌دهند که استفاده مفرط از گوشی‌های هوشمند، تماشای ویدئوهای کوتاه و محتوای کم‌عمق، موجب پدیده‌ای به نام “فرسودگی ذهنی” یا Brain Rot می‌شود. این اصطلاح به تأثیرات منفی مصرف مداوم محتوای سریع و سطحی بر ذهن و توانایی‌های شناختی اشاره دارد و به تازگی توسط دانشگاه آکسفورد به عنوان “واژه سال 2024” معرفی شده است.

پیامدهای منفی مصرف دیجیتال

محققان در امارات می‌گویند که یکی از اصلی‌ترین آسیب‌های ناشی از اعتیاد به فناوری، اختلال در عملکرد بخش‌های مختلف مغز است، به‌ویژه در ناحیه‌ی لوب پیشانی که مسئولیت‌هایی مانند برنامه‌ریزی، تصمیم‌گیری، حل مسائل و تفکر انتقادی را بر عهده دارد. استفاده بیش از حد از رسانه‌های اجتماعی و مصرف محتوای سریع، موجب کاهش توانایی تمرکز و پردازش اطلاعات می‌شود و با گذشت زمان می‌تواند به اختلالات عاطفی و روانی نیز منجر شود.

دکتر اولگا آکسنوا، روانشناس سازمانی و متخصص علوم اعصاب، می‌گوید: «مطالعات نشان داده است که تعامل مداوم با محتوای دیجیتال، نه‌تنها به کاهش کیفیت تمرکز و توانایی تصمیم‌گیری منجر می‌شود، بلکه اثرات منفی آن بر روابط اجتماعی و تعاملات انسانی نیز مشهود است.» وی تأکید می‌کند که این مشکلات به ویژه در بین نوجوانان و جوانان بیشتر دیده می‌شود که هنوز مغز آن‌ها در حال توسعه است و آسیب‌پذیرتر می‌باشد.

کارشناسان: این مسأله به بحران تبدیل شده است

ماريسا پیر، روان‌درمانگر مشهور و متخصص بهداشت روان، در این باره می‌گوید: «محتوای دیجیتال به نوعی فست‌فود برای ذهن است؛ مصرف آن سریع و آسان است، اما فاقد مواد مغذی و ارزش واقعی برای مغز است. این وضعیت منجر به ایجاد یک نوع وابستگی می‌شود که در بلندمدت می‌تواند توانایی تمرکز و تفکر عمیق را تضعیف کند.»

این آسیب‌ها به قدری جدی هستند که برخی محققین آن را یک بحران اجتماعی می‌دانند که می‌تواند نسل آینده را با مشکلات جدی در زمینه توانایی‌های شناختی و مهارت‌های اجتماعی روبرو کند. گزارش‌ها حاکی از آن است که تأثیرات منفی این پدیده به سطحی می‌رسد که افراد حتی در تعاملات روزمره نیز نمی‌توانند به راحتی توجه خود را معطوف کنند و در نتیجه کیفیت روابط اجتماعی آن‌ها تحت تأثیر قرار می‌گیرد.

راه‌حل‌ها و پیشگیری

پیشگیری از این معضل و بازگشت به یک سبک زندگی متعادل، مستلزم آگاهی‌بخشی عمومی و اقدامات هدفمند است. متخصصین توصیه می‌کنند که خانواده‌ها و مدارس باید نقش فعال‌تری در مدیریت زمان استفاده از دستگاه‌های دیجیتال ایفا کنند و کودکان و نوجوانان را به فعالیت‌های خارج از فضای دیجیتال مانند ورزش، مطالعه، و فعالیت‌های خلاقانه ترغیب کنند. همچنین، ایجاد برنامه‌های آموزشی برای والدین و معلمان به منظور شناخت و کاهش اثرات اعتیاد دیجیتال از دیگر پیشنهادات مهم محققین است.

دکتر آکسنوا اضافه می‌کند: «پلاستیسیته مغز، توانایی مغز برای بازسازی و تطبیق خود با شرایط جدید، این امکان را فراهم می‌کند که اثرات منفی اعتیاد دیجیتال قابل بازگشت باشند. با تغییر عادت‌ها و استفاده از تکنیک‌های خودآگاهی، می‌توان به بهبود عملکرد مغز و سلامت روان کمک کرد.»

تأکید بر مشارکت اجتماعی

در نهایت، این یافته‌ها باید همه را به تفکر و اقدامات جدی درباره تأثیرات منفی مصرف بی‌رویه محتوای دیجیتال بر ذهن و زندگی اجتماعی دعوت کند. مقامات اماراتی و سازمان‌های اجتماعی باید سیاست‌هایی را تدوین کنند که شامل تبلیغات آگاهی‌بخش، برگزاری کارگاه‌ها، و ترویج فعالیت‌های بدون استفاده از دستگاه‌های دیجیتال باشد تا نسل آینده با ذهنی سالم و قوی، آماده‌ی چالش‌های زندگی مدرن باشد.